2017 Afrika Ülkeleri Ekonomileri İçin Nasıl Bir Yıl Olacak?
Brexit Sonuçlarına göre ve içe dönük Amerika Birleşik Devletleri ‘nin açılımlarının doğrultusunda 2017’nin ekonomik çalkantılı bir yıl olması ihtimaldir.
Bununla birlikte, bazı Afrika ülkelerinde, Afrika’nın normal anlatılarının ötesinde sürdürülebilir bir büyümeye alternatif olarak yükselen ve toparlanan bir ekonomi görülebilir.
Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu’nun danışmanı ve kurucusu olan Richard Attias, “2017’de başarılı olacak ülkeler-küresel ekonomide ne olursa olsun –ekonomilerini çeşitlendiren ülkeler olacaktır.” diyor. Attias önümüzdeki yıl gerçek büyümenin keyfini çıkaracak ülkelerin sanayileşme ve imalata yönelenlerin yanı sıra yenilebilir enerjiye odaklanan ülkelerinde olacağına inanmaktadır.
Yeni enerji kaynakları ülkelerin enerji şebekelerini stabilize ederken ve fosil yakıtların ötesinde çeşitlilik gösterecek şekilde yeni sanayi kurmalarına da izin veriyor. Böylece imalat ülkeleri hammaddelerini yurt içinde işleme imkanı buluyor.
Attias’a göre 2017 yılı, Afrika’nın ürün etiketinin yılı olacak. “Made in Africa”yı görmekten gurur duyarız diye ilave etti. Bu, kıta için sürdürebilir, zengin bir geleceğe bakan önemli bir dönüm noktası olacaktır.
Parmaklığın üstünde, Afrika’nın iki büyük devi iyi bir yıl geçirmeyecek gibi görünüyor. Attias, Nijerya’nın güvenlik durumu ile Güney Afrika’nın siyasal belirsizliği ve yüksek profilli yolsuzluk skandalları Afrika’nın ekonomik şampiyonu olduğu için bu iki ülkenin de itibarını zedeledi. Çekici sanayilere dayanan Afrika ekonomilerinin, 2017’de sürdürebilir büyümenin tadını çıkarma olasılığı da düşüktür. Örneğin Afrika’nın en büyük petrol üreticisi Angola’nın, yükselen enflasyon, dalgalanan para birimi ve istikrarsız petrol fiyatlarından muzdarip olması beklenmektedir.
Bu devlerin sarsılmasıyla, Fransızca konuşulan Afrika ülkelerinde yükselişe yardımcı olabilir. Kıtada hızlı ekonomik büyüme, Afrika’nın yükselen döneminin tadını çıkarmak için yavaşlarken, birçok Fransızca konuşulan Afrika ülkesi yatırım fırsatlarını değerlendiriyor. Afrika ülkeleri işbirliğini arttırdıkça, ekonomik faaliyetlerin arttırılması için dillerini etkili bir şekilde kullanarak birbirleriyle iletişim kurmayı öğrenecekler.
2017’de Afrika ekonomisini etkileyecek yatırımcılarının izleyeceği bazı ülkeler:
Fildişi Sahilleri
Dünya Ekonomik Forumu, Afrika’nın en hızlı büyüyen ekonomisi olarak 2017 yılında da Fildişi Sahillerinin muhtemelen liderliğini sürdüreceğini öngörüyor.
2011’de yaşanan kanlı bir siyasi krizin ardından 3 binin üzerinde insan öldü. Fildişi sahili, bölgenin politik ve ekonomik bir köşeye çevrildiğini dünyayı ikna etmek için mücadele etti. Başkan Alassane Ouattara 2015 yılında barış içinde yeniden seçilmesinin yanı sıra dört yıllık Ulusal kalkınma Planı, yatırımcı güvenini yeniden yapılandırmada bir takım yollar izleyerek ilerledi. Bu ulusal kalkınma planı, hibeler ve krediler şeklinde 15,4 milyar dolarlık yabancı yatırımlarla 2016’dan 2020’ye uzatıldı.
Attias, Fildişi Sahili’nin sürdürebilir büyümesinin ardında bölgesel bir enerji merkezi haline getirilme arzusundan kaynaklandığına inanıyor. Ülkenin çeşitli yenilebilir enerji projeleri var; birçoğu gerçekleşmek üzere.
Fildişi Sahili’nde büyüyen bir orta sınıf ekonomisini çeşitlendirmek ve teşvik etmek aynı zamanda perakende sektörünün büyümesini de sağlayacaktır. Bütün bunlar Abidjan’ın 1970’lerin başındaki yükseliş statüsünü tekrar kazanabileceğini gösteriyor.
Senegal
Attias, yeni Blaise Diagne Uluslararası Havaalanı ile Dakar merkezi arasındaki hızlı tren bağlantısının başlatılması önemli bir göstergedir. Dünya Bankasına göre, Senegal’in GSYİH’sı %5’in altındayken birkaç yıllık büyümenin ardından 2015’te %6,5 oranının üzerine çıkarak büyüdü ve Senegal ekonomisi Afrika’da en hızlı büyüyen ikinci ekonomi oldu. Ekonomistler, bu eğilimin 2017’de de devam edeceğine inanıyor.
Politik istikrarın yanı sıra, hükümetin ekonomik planı yatırımcıları cezbetmeye devam edecek. 2014 yılında başlatılan gelişmekte olan bir Senegal planı ile alt yapı ve ulaşım, enerji, su ve sanitasyon gelişmelerine kadar uzanan projeleri kapsamaktadır.
Togo
Togo, Gana ve Benin arasındaki küçük bir şeritte yer alırken Singapur ve Dubai ekonomik başarıları ile bir model teşkil etmektedir. Bu batı Afrikası büyüyen GSYİH’sini alt yapı projelerine , özellikle de Batı ve Orta Afrika’ya hizmet edecek doğal derin su limanı olan Lome limanının gelişmesine harcadı.
Ekonomik bir analiz projesi olan “African Economic Outlook”a göre Togo, iş kurma süresini 2012 yılında 38 güne, 2014 ve 2015 yılında ise 10 güne kadar kısaltarak işletme sahipleri üzerindeki kısıtlamaları hafifletti. Gelirin doğru kanallar aracılığıyla ülkenin menfaatlerinin korunmasını sağlamak için uluslar arası şeffaflık oranlarının iyileştiğini gösteren bir yolsuzlukla mücadele organı kurdu.
Benin
Togo’nun komşusu ekonomik konuda hiç de hırslı değil fakat söz veriyor. Benin’in ekonomik büyümesi tutarlı gözüküyor ancak son yıllarda pamuk üretiminin düşük olması nedeniyle ekonomi ye de yansıması görülmekte. Ancak Attias, ülkenin son yıldaki istikrarına bakarak yeni bir ekonomik planın gerekli büyümeyi sağlayacağına inanıyor.
Ülke ekonomisi çeşitliliğe sahip değildir ve tarımsal üretime büyük ölçüde bağımlıdır. Yine de, kısa süre önce seçilen cumhurbaşkanı Patrice Talon’ın (politikacıya dönen eski bir işadamı), pamuk endüstrisini reform etmeyi ve ekonomiyi çeşitlendirmeyi taahhüt etti. Ülke limanlarında planlanan yatırımlar, güçlü bir enerji şebekesi oluşturulması, telekomünikasyon endüstrisinin geliştirilmesi, devletin ekonomik planlarını izlemesi durumunda sürdürebilir bir büyüme oluşturulabilir.
Fas
Afrika’nın en büyük rüzgar çiftliğine ev sahipliği etmesi, Fas’ı yenilebilir enerjinin odağı haline getiriyor. Tarfaya kompleksi Sahra çölüne kadar uzanır ve belki de Kral 4. Muhammed’in ülkesinin yeşil enerjide küresel bir lider haline gelmesi yönündeki en büyük kanıtıdır. Şu an ikinci hedef ise dünyanın en büyük güneş enerjisi çiftliğini inşa etmek.
Aslen Fas kökenli olan Attias’a göre; Kral, Fas’ı Avrupa’ya açılma kapısı olarak görüyor ve diğer Afrika ülkeleri ile artan ekonomik işbirliği içine girecektir. 2016 yılının sonuna doğru Fas, Avrupa’ya birleşik bir doğal gaz boru hattı kurmak için Nijerya ile anlaşma imzaladı. Kral 4. Muhammed ayrıca Madagaskar, Etiyopya, Burkina Faso, Ruanda ve Tanzanya ile ikili ve kazançlı ekonomik anlaşmalar imzalamak için seyahat etti.