Nijerya’da Yemeklik Yağ Üretimi Pazarı
2010 yılındaki ilk Nijerya seyahatimde, dikkatimi ilk çeken şeylerden biri etraftaki ilginç yemek kokularıydı ve koyu renkteki yağın ne olduğunu merak ettim. Bu fıstık yağıydı. Konuyu detaylı bir şekilde araştırınca ilginç sonuçlara ulaştım. Nijerya’dan fıstık haricinde, soya, pamuk tohumu, susam, darı gibi numuneler getirip analiz yaptırdım. İlk olarak Türkiye’de kullanılan fıstıktaki yağ %27 iken bu bölgedeki fıstıktaki yağ oranı %53 civarındaydı.
Diğer tohumlardaki yağ oranları ise türk tohumlara nazaran %5 daha fazlaydı. Öyle ki basit bir kaşık testi ile fıstıktaki yağ oranını gözlemliyorsunuz.Bölgede hammadde sıkıntısı yok. Devamında yağın çıkartma işlemlerine odaklandım. Nijerya’da yağ işi neredeyse milyonlarca insanın geçim kaynağı olmuş fakat yağın çıkartılması işlemi basit yöntemlerle yapılıyor. Basit Çin malı 3-5 bin dolarlık preslerle evlerde yağ çıkarılıyor ve çıkan yağı kullanıyorlar. Kendilerine yeteri kadar ayırıyorlar gerisini de satıyorlar. Ülkede ciddi anlamda üretim yapan 3 fabrika var. Toplam üretim kapasitesi 300 ton/gün kapasite ülke geneli rafine yağ üretimi. Ülkedeki en büyük fabrika ekstraksiyon sistemine sahip ve ayçiçeği çalışıyor. Dolayısıyla rafineri yağ üretimi ülkede fazlasıyla yetersiz. Rafineri olmayan yağ tüketimi etrafta ilginç kokulara sebep oluyor, lakin vücut kokularına da yansıyor bu. Marketlerde gördüğünüz yemeklik yağ da genelde Güney Afrika’dan ithal.
Şimdi yağ konusunu biraz detaylandıralım. Öncelikle tohum temizlenir, kırılır ve tavalarda ısıtılarak prese beslenir ve ezilir. Yağ bir tarafa çıkan küspe bir tarafa ayrılır. Küspedeki yağ oranı %5’e veya altına düşürülünceye kadar bir kere daha presden geçirilir veya tesisin ilave eklentisi durumunda ekstraksiyon işleminden geçirilir. Küspe hayvan yemi olarak kullanılır, yağ ise rafineriye yönlendirilir. Hayvan yemi kapsamı bölgede yetişen “catfish” dedikleri havuzlarda da yetiştirilen bölgede çokca sevilen balığın yemlenmesinde de kullanılır.
Daha fazla bilgi için iletişim bölümünden irtibata geçebilirsiniz.